De digitalisering van vakblad Euclides

Het tijdschrift Euclides is begonnen in 1924 onder de titel Bijvoegsel van het Nieuw Tijdschrift voor Wiskunde. Bij het eerste nummer van dat bijvoegsel, dat ruim werd rond gestuurd onder abonnees en potentieel geïnteresseerden, zat een kaart om een abonnement aan te vragen en een missie van het nieuwe periodiek. Vanaf jaargang 4 werd, met kleine veranderingen in de ondertitel, de naam Euclides aangenomen. Die naam refereerde aan een programma van wiskunde-onderwijs dat door de redactie als ideaal werd beschouwd en dat door E.J. Dijksterhuis werd uitgedragen. Bij de naamsverandering werd de nummering niet onderbroken; de eerste drie jaargangen Bijvoegsel werden met terugwerkende kracht onder de nieuwe titel gerekend.

Bij de digitalisering is gebruik gemaakt van een complete serie losse nummers van de jaargangen 1 tot en met 70 die, met medeneming van ingesloten advertenties, inclusief binnen- en buitenzijde van het omslag, zijn ingescand. De scans zijn op 300dpi gedaan, waarna optische karakterherkenning is toegepast. De herkenning is handmatig steekproefsgewijs gecontroleerd en er werden geen fouten geconstateerd die niet al in het oorspronkelijke drukwerk zaten. Wel werden daarbij een aantal typische spellingen aangetroffen. Een overzicht daarvan treft u op de zoekpagina aan. De jaargang vanaf 71 zijn in pdf via de redactie toegevoegd.

Na de digitalisering bleken er drie nummers te ontbreken (jaargang 22 nummer 1 en 4; jaargang 33 nummer 8). Of die digitaal zijn overschreven, tijdens transport of gedurende het scanproces zijn verdwenen is niet achterhaald. In de nieuwe serie (vanaf jaargang 71) bleek eveneens een nummer te ontbreken (jaargang 76 nummer 0). Die zijn opnieuw handmatig gescand en toegevoegd aan de collectie om die te completeren. De kwaliteit van die scans is anders, omdat deze nummers uit een ingebonden reeks kwamen, de rug niet is losgesneden en de pagina's op een andere scanner zijn gefotografeerd.

De foto's die als bijlage in de eerste nummers werden bijgeleverd zijn niet allemaal op een correcte manier uit de scans gekomen vanwege de rastering. Een aantal foto's is uit een eerdere (correct gerasterde) digitalisering van dit beeldmateriaal toegevoegd; voor de overige gaat dit nog gebeuren, maar die komen dan uit een andere collectie. De inhoudsopgave is geheel geschreven door Dick Klingens. Hij heeft alle nummers stuk voor stuk doorgenomen en voorzien van een inhoudsopgave, alsmede van losse aantekeningen met particulariteiten aangaande de zoekmogelijkheden.

Dit hele proces heeft plaats kunnen vinden dankzij financiële ondersteuning van de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren, en vooral door de onvermoeibare werkzaamheid van Dick Klingens en Heiner Wind. Dankzij advisering vanuit het Huygens Instituut door Ilja Nieuwland en dankzij de bemoeienis van de webbeheerders van NVvW is het geheel ook tot een website omgewerkt. In maart 2013 vonden de eerste verkennende gesprekken plaats in het Huygens Instituut. Aanwezig waren toen Ilja, Heiner en ondergetekende. In het najaar van 2013 waren de formele hobbels genomen en kon er een begin worden gemaakt. Het grootste deel van dit werk heeft plaats gevonden in 2014; in januari en februari 2015 zijn de puntjes op de i gezet.

Danny Beckers, februari 2015